9 februari 2021

Van held naar ……….pantoffelheld, deel 1

Bepaalde zaken die we tegenwoordig als volkomen vanzelfsprekend beschouwen, zijn soms nog niet zo héél lang geleden pas veranderd. Neem bijvoorbeeld het jaar 1956, mijn geboortejaar; voor vrouwen in Nederland was dit een zeer belangrijk jaar. Vóór de wetswijziging in 1956 was de GEHUWDE VROUW in Nederland NIET HANDELINGSBEKWAAM. Het was haar, zonder medewerking van haar echtgenoot, niet toegestaan zelfstandig rechtshandelingen te verrichten, dus geen (arbeids)contracten aangaan of bankrekeningen openen etc. De man- ‘de held’ in dit verhaal- was de baas en werd als kostwinner beschouwd. De vrouw was ondergeschikt aan haar echtgenoot. Ook over haar kinderen had zij formeel weinig te vertellen.

De vrouw moest volgens de wet aan haar echtgenoot gehoorzamen. Alleen de meerderjarige ongehuwde vrouwen waren handelingsbekwaam, ook als zij samenwoonden met een man (toentertijd aangeduid als ‘hokken’).

In 1956 werd de regel van handelingsonbekwame gehuwde vrouw afgeschaft door het kabinet Drees III. Vanaf dat moment mocht de vrouw bijvoorbeeld een arbeidscontract sluiten (dus arbeidsinkomen hebben), zelf een bankrekening openen etc. De zin: ‘de man is het hoofd van de echtvereniging’ bleef wel in de wet staan. Juridisch had deze zin niet zoveel inhoud meer ná 1956, echter pas in 1970 (!) zou de zin uit de wet worden geschrapt. Maar hoe is het de man, ‘de held’ in het verhaal daarna vergaan? In mijn volgende column zal ik toelichten hoe ‘de held’ juridisch gezien een ‘pantoffelheld’ (ironisch bedoeld) werd.